Powolny człowiek J.M. Coetzee'ego

Szczegóły

Kategoria: Relacje DKK przy WBP w Łodzi

Utworzono: wtorek, 26, luty 2008 01:00

Domagalska Elżbieta

Ostatni wtorek miesiąca (26 lutego) poświęciliśmy jak zwykle spotkaniu i dyskusji nad książką. Tym razem był to "Powolny człowiek" Johna Maxwella Coetzee'ego, najnowsza powieść laureata literackiej Nagrody Nobla z 2003 roku.

Spotkanie rozpoczęliśmy od prześledzenia polskich korzeni tego południowoafrykańskiego pisarza, które okazały się niespodzianką dla większości uczestników. Niewiele bowiem osób wiedziało, że pradziadek pisarza Baltazar Dubiel był Polakiem i pochodził ze wsi Czarnylas w województwie wielkopolskim.
W 2006 roku, podczas wizyty w Polsce na zaproszenie wydawnictwa "Znak" Coetzee odwiedził Czarnylas i pobliski Odolanów, gdzie jego pradziadek uczęszczał do szkoły.

Coetzee, jak przystało na potomka odważnego emigranta z Polski, też dużo podróżował, zmieniał kraje i kontynenty: większość swego dzieciństwa spędził
w Kapsztadzie, we wczesnych latach 60-tych przeniósł się do Londynu, doktorat
z lingwistyki uzyskał w Stanach Zjednoczonych ( gdzie wykładał angielski i literaturę), potem wrócił do RPA, a po przejściu na emeryturę w 2002 roku przeniósł się do Adelajdy w Australii i w 2006 roku został obywatelem australijskim.

Tu też rozgrywa się akcja jego powieści. Bohater, podobnie jak autor ma sześćdziesiąt lat, również jest w Australii imigrantem i mieszka w Adelajdzie. Na tym jednak podobieństwa się kończą.

Paul Rayment, emerytowany fotograf wkraczający w jesień swojego życia, ulega wypadkowi (zostaje potrącony przez samochód) i traci nogę. Od tego momentu cały jego świat się zmienia. Bohater, który do tej pory cieszył się życiem, popada
w przygnębienie i marazm, z którego trudno mu się wydobyć. I nie chodzi tu tylko
o utratę kończyny - wypadek staje się przyczyną gorzkiego rozliczenia całego dotychczasowego życia.

Zdeklarowany samotnik i trochę dziwak, staje się uzależniony od pomocy opiekunki, chorwackiej emigrantki Marianny, która wnosi w jego życie dawno zapomniane uczucia : ciepło i kobiecość. Zakochany, stopniowo coraz mocniej angażuje się w jej problemy rodzinne, a konfrontacja z rodziną Jokičów uświadamia mu pustkę
i jałowość dotychczasowego życia. Budzi się w nim tęsknota za zbudowaniem gniazda i chęć pozostawienia po sobie śladu.

Wtedy właśnie w jego życie wkracza tajemnicza i wszystko o nim i jego myślach wiedząca Elizabeth Costello.

Postać ta wzbudziła wśród naszych klubowiczów sporo kontrowersji, różne były też próby jej interpretacji. Wiemy, że ta słynna, choć fikcyjna pisarka jest tytułową bohaterką poprzedniej książki Coetzee'ego , gdzie była jakby alter ego samego pisarza. Tu pełni rolę bardziej złożoną: jest zarazem jego demiurgiem i sumieniem.

"Powolny człowiek" to książka zatrzymująca i skupiająca uwagę czytelnika na tych przerażających, strasznych rzeczach, o których na co dzień nie chcemy ani mówić, ani myśleć - takich jak: wypadek, śmierć, starcza samotność.

Większość naszych klubowiczów nastroiła ona pesymistycznie i smutno, tylko najmłodsza nasza dyskutantka widziała w niej pozytywne i optymistyczne akcenty : jej zdaniem bohater został zmuszony przez los do rozpoczęcia życia na nowo – może będzie ono lepsze, pełniejsze?

Na wszelki wypadek na następne spotkanie wybraliśmy "Panienkę w PRL-u" Jolanty Wachowicz-Makowskiej, która na pewno pozwoli nam zrelaksować się przy czytaniu i da odpocząć od poważniejszej tematyki. Tym bardziej, że spotkanie odbędzie się już po Świętach Wielkanocnych - tradycyjnie we wtorek, 8 kwietnia.