Recenzje czytelników klubów DKK

Recenzja powieści Harper Lee "Zabić drozda"

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: czwartek, 26, luty 2015 12:49

Domagalska Elżbieta

Recenzja powieści Harper Lee "Zabić drozda "

Dyskusyjny Klub Książki pozwala mi na bieżąco śledzić czytelnicze nowości, ale nie tylko. Tym razem proponowaną książką była powieść Harper Lee “Zabić drozda” wydana w 1961 roku. Jej lektura dotarczyła mi wielu wzruszeń i utwierdziła w przekonaniu, że naprawdę dobra literatura jest jak dobre wino, może nie im starsza tym lepsza, ale ponadczasowa i niezmiennie zachwyca czytelników. Powieść Harper Lee to książka doprawdy niezwykła! Przeczytałam ją jednym tchem  i żałowałam, że liczy tylko 390 stron. W Maycomb - małym miasteczku na południu USA skupiają się, jak w soczewce, najważniejsze problemy społeczne lat 30-tych, czasów Wielkiego Kryzysu: bieda, bezrobocie, rozwarstwienie społeczne i, a może przede wszystkim, głęboki rasizm.

Powieść dzieli się na dwie części. Pierwsza zabiera nas w świat dzieciństwa trójki bohaterów: Jean Louise, zwanej Smykiem i jej starszego brata Jama - dzieci miejscowego adwokata Atticusa Fincha oraz ich przyjaciela – Dilla. Druga część natomiast związana jest z procesem Murzyna, oskarzonego o zgwałcenie białej kobiety. Ciekawym zabiegiem literackim jest tutaj narracja prowadzona z perspektywy kilkuletniej bohaterki. Ubrana
w chłopięcy kombinezon Smyk, patrzy na wszystko szeroko otwartymi oczyma, nie boi się ani szczerych komentarzy ani pytań, niekiedy naiwnych, a czasami zbyt dorosłych. Czyni to fabułę podwójnie frapującą. Opis zabaw dzieci przenosi nas w świat kolorowego dzieciństwa, a ich przygody związane głównie z tajemniczym domem sąsiada, są pełne humoru i pozwalają nam, czytelnikom, cofnąć się w czasie o te kilkanaście, czy kilkadziesiąt lat. Jednak ten świat dziecięcej beztroski kończy się z chwilą, gdy adwokat Finch (Atticus, jak nazywają go dzieci) zostaje obrońcą oskarzonego o gwałt na białej kobiecie Murzyna -Tima.

Druga część książki jest pełna napięcia i emocji. Oscyluje głównie wokół procesu Tima. Z jednej strony obserwujemy walkę obrońcy o uniewinnienie oskarżonego, z drugiej wrogość, a nawet nienawiść mieszkańców Maycomb. Głęboki rasizm i hipokryzja tych, zdawałoby się bogobojnych sąiadów, zacznie zagrażać nie tylko Finchowi, ale i jego dzieciom. Bo dla większości nieważna jest prawda, nieważny jest fakt, iż te fałszywe oskarzenia rzucili Ewellowie - największa zakała miasteczka. W ich mentalnosci nawet “najgorsza biała hołota” stoi wyżej niż czarnoskóry.
Oni już wydali wyrok - winien. Prawym i niezwykle szlachetnym bohaterem powieści jest adwokat - Atticus Finch, który po śmierci żony samotnie wychowuje dwójkę dzieci. Zgadza się być obrońcą oskarżonego Murzyna, chociaż zdaje sobie sprawę z konsekwencji tej decyzji. Dla mnie wyjątkowo wzruszające są jego relacje z dziećmi, ich wzajemna miłość i bliskość. Ojciec rozmawia ze Smykiem i Jamem jak z ludźmi dorosłymi, cierpliwie wyjaśnia zawiłości świata. Cechują go mądrość i prawość. Na pewno jest on postacią wyidealizowaną, lecz ja, myśląc o nim, mam przed oczyma szlachetną postać Gregory Pecka, który w adaptacji filmowej "Zabić drozda"  za rolę Atticusa Fincha otrzymał w roku 1963 Oscara i pozwolił uwierzyć, że tacy ludzie istnieją naprawdę. Obok fascynującej fabuły, istotnym walorem powieści jest jej język. Żywa narracja, skrzące się dowcipem dialogi, wspaniałe portrety bohaterów pierwszo- i drugoplanowych składają się na mistrzostwo języka. Swoich bohaterów portretuje autorka często poprzez pełne humoru obrazki rodzajowe: np. szkoły, w której dzieci klas początkowych mają zakaz czytania i pisania - zgodnie z nową reformą, czy zebranie pań z kółka misyjnego, ubolewających nad strasznym życiem plemienia afrykańskiego.
Powieść Harper Lee “Zabić drozda” to jedna z najwybitniejszych lekur XX wieku. Zapada nie tylko w pamięć, ale i w serce. Uczy tolerancji i wrażliwości. Daje przykłady pięknych postaw i wiary w ludzi, bo,  jak stwierdza autorka, “przeważnie ludzie okazują się porządni, kiedy w końcu ich zobaczymy”.

                                                                                                    Ewa Piechota

DKK przy WBP im. Józefa Piłsudskiego