Mój przyjaciel zdrajca Marii Nurowskiej

Książka „Mój przyjaciel zdrajca” to opowieść o Pułkowniku Ryszardzie Kuklińskim. Nieco odmienna od pozostałych książek Marii Nurowskiej. Niby to wywiad, rozmowa, a tak właściwie monolog Kuklińskiego. Autorka zostawia nas sam na sam z tą postacią, pozwalając jej swobodnie się wypowiedzieć.
Jest to opowieść o życiu człowieka, który będąc sobą robił coś, czego wymagało od niego sumienie. Stoi za tym niewymuszona szczerość w ujawnianiu prawdy o sobie. Trudno przypuszczać, żeby zmyślał swoje słabości i osobiste wewnętrzne dramaty.

Kukliński stara się przekazać przede wszystkim jedną myśl: że nie był szpiegiem. Cała jego tajna działalność była efektem stwierdzenia, że Polska była uzależniona od Związku Radzieckiego i o żadnej suwerenności nie było wtedy mowy, walczył, więc w interesie kraju jak mógł, bo był przekonany, że armia wykona każdy, choćby najgorszy w skutkach dla kraju, rozkaz. A w planach, które sam miesiącami opracowywał na wypadek wojny z Zachodem, rolą Polski było wzięcie na siebie głównego uderzenia. Jako wojskowy, i to wtajemniczony w największe sekrety państwowe, miał na ten temat doskonałą wiedzę. On wiedział, jak miał wyglądać najczarniejszy scenariusz.

Przemierzając stronice książki nie jesteśmy w stanie tak do końca stwierdzić: Kim tak właściwie jest Nurowska? Czy rzeczywiście przyjaciółką Kuklińskiego? A może tylko neutralnym świadkiem spowiedzi życia? Czy ów zwięzły, precyzyjny styl bardziej wynika z jego wojskowej przeszłości, czy z pisarskiego warsztatu autorki?
Kto chce posłuchać osobistej historii człowieka, który zmagał się ze swoim niezwykłym losem, powinien przeczytać książkę Nurowskiej. Jednak należy ją traktować właśnie jako opowieść, a nie literaturę faktu, z której wyczytamy sensacyjne wydarzenia z powojennej historii Polski. Kto jednak oczekuje przede wszystkim faktów historycznych na potwierdzenie lub zaprzeczenie racji Kuklińskiego, ten musi sobie poszukać innej lektury, bo tu po prostu niewiele znajdzie.

Książka świetnie napisana, ciekawym, a jednocześnie prostym językiem. Przybliża życie i postać Pułkownika w sposób, jaki On sam sobie życzył. Ujawnia przesłanki, jakimi kierował się na poszczególnych etapach wojskowej kariery. Szczegóły opowiedziane przez Pułkownika Kuklińskiego rzucają wiele światła na jego motywacje i działalność. Autorka oddając całkowicie głos swojemu bohaterowi daje nam możliwość samodzielnego zajęcia stanowiska i własnej oceny postępowania Pułkownika.