Recenzje czytelników klubów DKK

Rowling - Trafny wybór

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: wtorek, 19, luty 2013 14:32

Elżbieta Tasarz

 JAK PISAĆ PO POTTERZE?   

     Joanne K. Rowling podejmuje się nie lada wyzwanie, postanawia napisać powieść po Harrym Potterze? Na dodatek powieść dla dorosłych. Po sukcesie cyklu o młodym czarodzieju trudno jest wyrwać się z pewnego schematu.  To tak jak z aktorami, których identyfikujemy z serialowymi rolami, a gdy spotykamy ich na deskach teatru w zupełnie innych kreacjach, to coś nam po prostu nie gra.

     Jednak warsztat językowy pisarki po raz kolejny okazuje się bez zarzutu. Książkę czyta się sprawnie. Mimo początkowej dezorientacji, spowodowanej liczbą postaci, stopniowo angażujemy się w poznanie sylwetek bohaterów. Akcja powieści rozgrywa się w fikcyjnym angielskim miasteczku Pagford. Wydarzenia z pierwszych stron zaskakują – umiera Barry Fairbrother. Mało ważne staje się, jakim człowiekiem był Barry, istotne zaś to, że zwolnił miejsce w radzie. Wizja przedterminowych wyborów uruchamia całą serię wydarzeń budujących fabułę. W świat przedstawiony wprowadza nas wszechwiedzący narrator. Toteż z pozycji czytelnika wiemy o wiele więcej niż bohaterowie uwikłani w tok wydarzeń rozgrywających się w Pagford. Dzięki takiej konstrukcji narracji nie gubimy się też w gąszczu postaci. Dlaczego jeszcze narrator mówi nam, kto zabił, zdradził i kto ukrywa się pod pseudonimem Duch Barry’ego Fairbrtothera? Bo powieść Rowling to nie kryminał. Czego wobec powyższego oczekuje się od czytelnika? Myślę, że tego, aby dostrzegł doskonale skonstruowany portret małomiasteczkowego społeczeństwa – rzekłabym – portret psychologiczny. I tu wkraczamy na uniwersalność świata wykreowanego przez autorkę. Zresztą takie uniwersalne odczytywanie podpowiada nam narrator. Już w III rodziale poznajemy poglądy jednej z bohaterek, Shirley Mollison, która w Barrym widzi pewien typ człowieka obecnego zawsze i wszędzie: Wszyscy Fairbrotherowie tego świata uważali, że wyższe wykształcenie czyni z nich kogoś lepszego od takich ludzi jak ona i Howard i że ich opinie mają większą wartość. Idą tym tokiem rozumowania nasuwają się kolejne pytania. Ile takich miasteczek znajdziemy w Polsce? Ilu Barrych Fairbrotherów zasiada w radach naszych gmin? To chyba dość niewygodne pytania, a skoro niewygodne, to zmuszające czytelnika do pewnej obserwacji i oceny otaczającego świata. Taka konfrontacja fikcji literackiej z naszą rzeczywistością zdaje się być nieunikniona. Tak jak mieszkańcy Pagford jesteśmy zarażeni codziennością, jesteśmy częścią powiązań, które Rowling rewelacyjnie demaskuje. Autorka kreśli obraz społeczeństwa używając wyłącznie odcieni szarości. Brak opozycji dobry – zły. Bohaterowie Trafnego wyboru stanowią przekrój społeczeństwa. Mamy tu tak zwaną klasę średnią, są elity, nie brak też przedstawicieli nizin społecznych. Na kartkach powieści spotykamy sklepikarzy, nauczycieli, pielęgniarkę i wiele, wiele innych postaci. Ta panorama społeczeństwa, pokazanie mechanizmów władzy i obnażenie hipokryzji mieszkańców wydają się w powieści Rowling najcenniejsze. Toteż sięgnięcie po tę lekturę uważam za trafny wybór.

Anna Jagieło-Kępińska

DKK Trębaczew