Recenzje czytelników klubów DKK

Trafny Wybór- J.K. Rowling

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: wtorek, 18, grudzień 2012 16:00

Marcin Cyrulski

Chybiony wybór

Recenzja książki J. K. Rowling „Trafny wybór”

            W filmie Miloša Formana Amadeusz austriacki władca po obejrzeniu opery Mozarta nie bardzo wiedząc co powiedzieć o wysłuchanym dziele ulega podszeptom przybocznej świty i stwierdza, iż dzieło ma „za dużo nut”. O ile cesarz pomylił się w odniesieniu do arcydzieła wiedeńskiego geniusza, o tyle argument, iż książka pani Rowling zawiera, nie tyle za dużo słów, ile za dużo liter, nie jest chybiony.

Autorka bardzo popularnych książek dla dzieci postanowiła tym razem napisać coś dla dorosłych, coś „poważnego”. Chociaż miejscami sprawnie snuje opowieść, jej książka jest jednak zbyt zatomizowaną. Wielość wątków, które nie koniecznie się przenikają, które są nierówne (jedne ciekawsze, inne w ogóle mogłyby zniknąć z książki, nie przynosząc jej najmniejszego uszczerbku) a miejscami nużące powoduje, że czytelnik gubi się i błądzi po książce, czując czasem zmęczenie i zniechęcenie. Zdecydowanie lepiej czytałoby się książkę odchudzoną o co najmniej połowę.

Ani angielski tytuł książki The Casual Vacancy (dosłownie Przypadkowy wakat), ani tym bardziej polski Trafny wybór nie są do końca adekwatne do treści książki. Najnowszą powieść Rowling odbieram bowiem jako „sceny z życia” w małym, prowincjonalnym miasteczku, szczególnie sceny ze szkolnego życia brytyjskich nastolatków, a nie jako książkę o władzy. Zresztą trzeba przyznać, że w opisach szkoły i perypetii nastoletnich bohaterów Rowling wykazała się dobrym zmysłem obserwacji. Ale jednocześnie należy stwierdzić, iż autorka zatrzymała się w pół drogi między opowieścią dla nastolatków a historią dla dorosłych (jakby nie wyzwoliła się jeszcze od małego czarodzieja i opowieści rodem ze szkoły). Obserwacje nastolatków i ich życia są jednak najciekawszymi fragmentami tej książki. A co z resztą? Reszta nie zachwyca.

Pogamtwane koligacje i zaszłości między dorosłymi bohaterami Trafnego wyboru sprawiają, iż czytelnik ma czasem wrażenie chaosu i trudno mu w całej tej gmatwaninie odnaleźć sens. W zasadzie nie ma pozytywnych bohaterów, każdy ma coś na sumieniu, każdy jest na swój sposób odrażający. Może autorkę bawi wyciąganie „brudów” poszczególnych mieszkańców Pagford, ale nie bawi to czytelnika.

Dialogi dorosłych bohaterów przypominały mi niestety nieraz koszmarne dialogi z rodzimych telenowel i seriali. Są one nudne i o niczym, niewiele wnoszą do treści książki (pomnażają jedynie liczbę stron i arkuszy wydawniczych – a jednocześnie majątek pani Rowling). Powieść nie wnosi nic nowego w życie czytelnika. Jest tylko bardzo sprawnym (co podkreślam) opisem pewnych historii. Książka zmierza – jak stwierdziła jedna z uczestników spotkania – w kierunku tabloidu. Trudno nie zgodzić się z tym stwierdzeniem, bowiem losy bohaterów (vide: Crystal Weedon i jej rodziny) czyta się jak opowieść zamieszczoną przez wysokonakładową, popularną gazetę, żerującą na naszym współczuciu dla patologicznej rodziny i jej losów oraz utwierdzającą nas w poczuciu, że przecież inni mają gorzej.

Powieść jest jedynie wiwisekcją małej społeczności, która jednak nie bardzo wiadomo w jakim celu zastała przeprowadzona. Autorka nie daje recept na pogmatwaną sytuację w miasteczku, nie ma do zaoferowania czytelnikowi nic poza epatowanim przemocą, hipokryzją i wulgarnym słownictwem. Zostajemy więc nad rozciętym ciałem Pagford i możemy jedynie napawać się widokiem „bebechów”.

A przecież nie od dziś wiadomo jak władza działa na ludzi (a wie to z pewnością autorka – z wykształcenia filolog klasyczny!). Nie trzeba do tego książki J.K. Rowling. Ale jeśli nie ma się w tej materii nic nowego do powiedzenia – to może lepiej poczytać starożytnych klasyków. 

Czy Trafny wybór jest więc trafnym wyborem? Wprost przeciwnie jest wyborem chybionym.

Marcin Cyrulski

Filolog klasyczny

13.12.2012