Niewidzialni - M. Marczewski

Szczegóły

Kategoria: Niewidzialni - Mateusz Marczewski

Utworzono: środa, 27, październik 2010 18:25

Krieger Sylwia

Mateusz Marczewski, Niewidzialni

Co wie o Aborygenach przeciętny Europejczyk?

Są rdzennymi mieszkańcami Australii. Używają bumerangu podczas polowania. Mają swoją świętą górę Uluru.

Mateusz Marczewski, laureat konkursu im. Macieja Szumowkiego „Polska zza siódmej miedzy”, próbuje przybliżyć polskiemu czytelnikowi Aborygenów i ich historię. W dwudziestu dwóch reportażach pisze o tym, co wydarzyło się w mitologicznym Czasie Snu; jakim prawom podlegali tubylcy, gdy do Terra Nullius - ziemi niczyjej przybyli brytyjscy kolonizatorzy. Opisuje podboje ziem i wzajemne wyniszczanie klanów przez białych; wierzenia, które pojawienie się Europejczyków postawiło pod znakiem zapytania; tak przerażającą pierwszych osadników pustkę, Nicość, znaną i bliską tubylcom.

Aborygeni są zamknięci w dzielnicach-gettch lub communities przypominających śmietniska. Żyją obok, za niewidzialnym murem obojętności, w tej samej a jednak odrębnej przestrzeni. Wciąż nie do końca zasymilowani, należą do innego świata, są „odsunięci”, obcy. „Balanda [biali] nie patrzą w ich kierunku. Balanda ich nie widzą. Aborygeni są dla nich po prostu Niewidzialni” [str.22]. Świat i zasady wciąż są tu „nasze” i „wasze”.

Dzisiejsze życie Aborygenów według Marczewskiego to malowanie z kropek farby obrazów pełnych ukrytych znaczeń i klanowych tajemnic, polowania, bezczynne siedzenie w osadach przypominających śmietniska, picie, stagnacja, zasiłki. Tyle tylko zostało z kultury dawnych mieszkańców starszej niż nasza.

Wniosek: każda ingerencja w zastaną, spójną społeczność zakrzepłą we własnych zwyczajach jest szkodliwa dla obu stron.

Reportaże Marczewskiego sprawiają wrażenie pisanych „tu i teraz” w czerwonym australijskim pyle. Przez tę książkę przechodzi się tak, jak przez Nicość, rozgrzaną słońcem pustkę, pełną nieruchomego, gęstego powietrza – ciężko i bardzo powoli. Jednak po tej lekturze wiem więcej...

Sylwia Krieger

uczestnik DKK przy MBP w Pabianicach