Recenzje czytelników klubów DKK

Miłość zaklęta w zapachu

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: piątek, 30, grudzień 2022 11:32

Beata Szymczak

Michelle Marly „Mademoiselle Coco. Miłość zaklęta w zapachu”

Niemal 100 lat temu na półki sklepów perfumeryjnych trafiły minimalistyczne szklane buteleczki z perfumami sygnowanymi nazwiskiem Gabrielle Bonheur Chanel, znanej wszystkim jako Coco. Mimo upływu czasu Chanel No. 5 swym zapachem nieustannie zachwycają kolejne pokolenia i uznawane są za symbol luksusu oraz nowoczesnej, stylowej kobiety. O Chanel No. 5 krążą legendy, wydano też wiele publikacji na temat ich powstania. Tę ciekawą historię, jak również życie samej Gabrielle Chanel, wielkiej projektantki, która na zawsze odmieniła świat mody, przybliża nam w swej powieści Michelle Marly.

Mademoiselle Coco. Miłość zaklęta w zapachu to opowieść fikcyjna, ale inspirowana prawdziwymi postaciami oraz wydarzeniami. To historia powstania zapachu Chanel No 5 a także historia miłosnych zawirowań legendarnej projektantki. Michelle Marly przedstawia w niej swoją wersję wydarzeń oraz własny obraz ikony stylu. Powieść szczególnie ciekawie przedstawia krąg towarzyski Coco Chanel. Opowiada o jej przyjaciołach, kochankach, wpływowych i słynnych znajomych. Pojawiają się tu m.in. Boy Capel, Dymitr Romanow, Siergiej Diagilew, Igor Strawiński, Pablo Picasso i Misia Sert (a właściwie Maria Zofia Olga Zenajda Godebska). Bardzo szybko staje się jasne, że to mężczyźni odgrywają ważną rolę w życiu Coco Chanel.

Przyczynkiem fabularyzowanej historii powstania kultowych perfum okazuje się, przerwana tragicznym wydarzeniem, relacja dwojga zakochanych a także pewna chusteczka. Kiedy wydaje się, że Coco ma już wszystko, w grudniu 1919 roku w wypadku samochodowym ginie jej kochanek i wielka miłość Arthur Edward „Boy” Capel. Zrozpaczona Coco pogrąża się w żałobie tak głębokiej, że jej służący musi wezwać na pomoc przyjaciółkę projektantki, Misię Sert. Próbuje ona przywrócić sens życia Gabrielle, prosząc, by poświęciła się pracy oraz kontynuowała projekty, jakie pierwotnie wymyśliła i omawiała ze zmarłym kochankiem. Dopiero to -chęć kontynuacji zadań ustalonych z Capelem - motywują Coco do działania. Trzyma się jednego pomysłu: razem z Boyem rozważała wręczenie swoim najwierniejszym klientkom wyjątkowego prezentu bożonarodzeniowego, czyli stworzonych przez siebie perfum. Po jego śmierci staje się to dla niej rodzajem hołdu dla Boya, Coco za wszelką cenę chce wprowadzić na rynek coś bardzo wyjątkowego i niepowtarzalnego. Przystępuje więc do realizacji dzieła stworzenia zapachu domu mody Chanel, który teraz nabiera dla jego właścicielki nowego znaczenia, ma być bowiem żywym pomnikiem na cześć utraconej miłości. By powstał idealny zapach, potrzebuje inspiracji.

Stworzenie Eau de Chanel, jak pierwotnie chciała nazwać swe perfumy Coco, stanowi główną oś fabularną powieści Marly. Autorka rozbudowuje jednak ten okres z życia projektantki, skupiając się również na opisie jej późniejszych romansów, które także wywarły znaczący wpływ na powstanie najsłynniejszych perfum świata. Oto bowiem obcując z ówczesną bohemą artystyczną, Chanel poznała Siergieja Diagilewa, założyciela zespołu Les Ballets Russes. Podczas podróży do Wenecji rosyjski impresario podaje jej chusteczkę- pamiątkę z utraconej ojczyzny - nasączoną perfumami stworzonymi specjalnie dla rodziny carskiej. Gabrielle od razu wiedziała, że to właśnie taki zapach, choć w unowocześnionej formie, powinien reprezentować jej dom mody. Jednak esencja, którą zawierała chusteczka była po rewolucji w Rosji nieosiągalna. Wówczas z pomocą Chanel przyszedł jej kolejny kochanek – bratanek zamordowanego cara Mikołaja II, wielki książę Rosji, Dymitr Pawłowicz Romanow, który zaprowadził ukochaną do Ernesta Beaux, byłego perfumiarza na carskim dworze. On właśnie zaprezentował Coco kilka próbek zapachów, z których Chanel wybrała zapach numer 5. Oficjalne nuty: pomarańcza, bergamotka, cytryna, róża, jaśmin, nuty owocowe, paczula, absolut wanilii, fasola tonka, labdanum, piżmo.

„Mademoiselle Coco” nie stanowi publikacji biograficznej sensu stricto. Jednakże Marly żywi nadzieję, iż opisany w niej bieg wydarzeń na tyle odpowiada faktom, na ile to tylko możliwe. Narracja autorki skupia się szczególnie na wewnętrznych rozterkach Gabrielle, związanych nie tylko z utratą ukochanego Arthura „Boya” Capela, ale też z relacjami z pochodzącymi z Rosji kochankami: kompozytorem Igorem Strawińskim oraz księciem Dymitrem Romanowem. Marly, przedstawiając niewielki przecież wycinek życiorysu Coco, zwraca uwagę na kwestie od lat intrygujące nie tylko miłośników mody: Chanel przypisywano wiele związków, często ze znanymi osobistościami, projektantka nigdy jednak nie wyszła za mąż. Temat relacji damsko-męskich wydaje się często dominować w powieści i książkę momentami czyta się jak powieść romansową, gdzie wątek stworzenia perfum oraz innych dokonań Chanel schodzą na drugi plan. Na szczęście, książka obfituje również w słynne postaci ówczesnej bohemy, wśród której spędzała czas Gabrielle, dzięki czemu czytelnik może przeniknąć do tego świata sztuki, ale i tragicznych losów rosyjskich emigrantów i ich związków z bogatymi Francuzkami. Także postać Chanel na kolejnych stronach powieści zostaje opisana również w retrospekcjach, co pozwala odkryć więcej faktów na jej temat. Mademoiselle Coco. Miłość zaklętą w zapachu” można więc uznać za lekki romans z historycznymi elementami.

Atutem publikacji Wydawnictwa Marginesy jest jej opracowanie graficzne. Okładka, przedstawiająca portret Gabrielle Chanel z pewnością przyciąga uwagę potencjalnego czytelnika. Historię opowiedzianą przez Marly dopełnia posłowie, mieszczące między innymi krótkie informacje biograficzne dotyczące bohaterów powieści – wśród nich można odnaleźć takie nazwiska jak Pablo Picasso, Jean Cocteau, François Coty…

„Mademoiselle Coco” przedstawia się jako opowieść o kobiecie pełnej kontrastów, targanej namiętnościami, ale skupionej na pracy, żywej legendzie stylu. Marley w pełni udało się ukazać wyjątkowo barwny życiorys Coco. Lektura książki może okazać się impulsem do zapoznania się ze szczegółową biografią projektantki, nieustannie wzbudzającą ogrom emocji.